فقر آهن در کودکان و نوجوانان

آهن یکی از عناصر ضروری در تغذیه کودکان است و نقش بسیار مهمی در رشد و توسعه آنها دارد. آهن به عنوان یک جزء اساسی در تولید هموگلوبین، پروتئینی که اکسیژن را به سلول‌های بدن منتقل می‌کند، برای عملکرد بهینه سیستم ایمنی، توانایی حفظ انرژی و توسعه مغز و عصب‌ها اساسی است.

کمبود آهن در کودکان می‌تواند به مشکلاتی مانند کم‌خونی، ضعف عمومی و کاهش توانایی تمرکز و یادگیری منجر شود. بنابراین، اطمینان از ارائه میزان کافی آهن در تغذیه کودکان بسیار حیاتی است.

نیاز به آهن در دختران از 8 میلی گرم در روز در قبل از سن 13 سالگی ( قبل قاعدگی) به 15 میلی گرم در روز، پس از شروع عادت ماهیانه افزایش میابد و مقدار مورد نیاز برای پسران بین 8-11میلی گرم میباشد که این مقادیر در طول دوره های جهش رشدی افزایش میابد.

اگر افزایش نیاز نوجوانان به آهن در حین جهش رشدی تامین نشود این رشد سریع بطور موقت باعث کاهش سطح سرمی آهن شده که به آن کم خونی فیزیولوژیک ناشی از رشد میگویند.

اما اگر نوجوان به علت دریافت پایین ویتامین D از رژیم های لاغری محدود یا رژیم غذایی گیاهخواری دچار کمبود آهن شود، میتواند خطر ساز باشد، گاهی نوجوانان دریافت آهن کافی دارند اما به دلایلی نیاز آنها به آهن افزایش پیدا میکند برای مثال در دختران نوجوانی که باردار میشوند، افرادی که بیماری التهابی روده دارند، کسانی که از داروهای ضدالتهابی غیراستروئید ( مانند ایبوپروفن ) یا از کورتیکواستروئید ها استفاده میکنند، نوجوانان ورزشکاری که ورزش های استقامتی مانند راه رفتن طولانی، شنا، دوچرخه سواری انجام میدهند و افرادی که مبتلا به عفونت های انگلی هستند.

علائم کمبود آهن در کودکان

– رنگ پریدگی

– تحریک پذیری یا بی قراری

– کمبود انرژی و خستگی

– ضربان قلب بالا

– زبان ملتهب

– طحال بزرگ شده

– تمایل  به خوردن مواد عجیب مثل خاک یا یخ ( که پیکا نیز نامیده میشود )

کم خونی فقرآهن میتواند پاسخ سیستم ایمنی را مختل کند ، مقاومت در برابر عفونت را کاهش دهد،  احتمال ابتلا به بیماریی‌ها را افزایش دهد همچنین، عملکرد شناختی و حافظه کوتاه مدت را دچار اختلال کند.

شناخت منابع غذایی غنی از آهن برای والدین، کودکان و نوجوانان ضروری است.

شناخت مواد غذایی غنی از آهن

– گوشت قرمز و جگر

– گوشت پرندگان مثل مرغ و بوقلمون

– ماهی‌ها و سایر غذاهای دریایی

– سبزیجات برگ سبز مثل اسفناج و همچنین کلم‌ها

– حبوبات مانند عدس و لوبیا

کودکان و نوجوانان مبتلا به فقرآهن باید علاوه بر دریافت کافی آهن از طریق رژیم غذایی، به پزشک متخصص جهت دریافت مکمل آهن مراجعه کنند.